بزرگنمايي:
سیاست و بازاریابی - ایرنا / «کاتالین کاریکو» و «درو وایزمن» برای ایفای نقش در تولید واکسن «ام آر ان ای» برای بیماری کووید 19 در دوران شیوع پاندمی کرونا به صورت مشترک موفق به کسب جایزه نوبل فیزیولوژی شدند.
کشفیات کاتالین کاریکو «Katalin karisco» بیوشیمیدان مجارستانی ساکن آمریکا و درو وایزمن «Drew weissman weissman» از آمریکا سبب تولید این واکسن موثر و نجات جان بسیاری از انسان ها در سراسر جهان در زمان شیوع همهگیری کرونا شده است.
برندگان امسال از طریق یافته های پیشگامانه خود، درک ما را از نحوه تعامل mRNA با سیستم ایمنی بدن به طور اساسی تغییر دادند. آنها با سرعت بیسابقه به توسعه واکسن در یکی از بزرگترین تهدیدات سلامت انسان در دوران مدرن کمک کردهاند.
اکتشافات کاتالین کاریکو و درو وایزمن که برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی 2023 شدند، برای توسعه واکسنهای mRNA موثر علیه کووید-19 در طول همهگیری که در اوایل سال 2020 آغاز شد، حیاتی بود.
علاوه بر این، اکتشافات آنها در زمینه اصلاحات پایه نوکلئوزیدی امکان ساخت واکسنهای mRNA موثر علیه COVID-19 را فراهم کرده است.
به گفته کمیته جایزه نوبل، «کاریکو» و «وایزمن» نتایج تحقیقات خود را در سال 2005 در مقالهای منتشر کردند که در آن زمان توجه کمی به آنها شد، اما بعداً این تحقیقات پایه و اساس تحولات بسیار مهمی شد که در طول همهگیری کووید به بشریت خدمت کرد.

تاریخچه جایزه نوبل
27 نوامبر 1895، آلفرد نوبل آخرین وصیت نامه خود را امضا کرد و بیشترین سهم از دارایی خود را به مجموعهای از جوایز با عنوان «جوایز نوبل» اعطا کرد. همانطور که در وصیتنامه نوبل توضیح داده شد، یک بخش از این جوایز به «کسی که مهمترین کشف را در حوزه فیزیولوژی یا پزشکی انجام داده باشد» اختصاص داده شده است.
جوایز نوبل در بخش فیزیولوژی یا پزشکی از سال 1901 اعطا شده است. این جوایز در 9 مورد اعطا نشد و آن سالهای 1915، 1916، 1917، 1918، 1921، 1925، 1940، 1941 و 1942 بود.
اما چرا در این سالها جایزه نوبل پزشکی به کسی تعلق نگرفت؟ در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: «اگر هیچ یک از آثار مورد بررسی اهمیت مندرج در بند اول را نداشته باشد، پول جایزه تا سال بعد ذخیره میشود. اگر حتی در سال بعد نیز جایزه قابل اعطا نباشد، این مبلغ به وجوه محدود بنیاد اضافه میشود.» در طول جنگ جهانی اول و دوم، جوایز نوبل کمتری اعطا شد که میتوان حدس زد علت آن چه بوده است.
نگاهی به جوایز نوبل پزشکی 1، 2 یا 3 نفره
تا به حال 40 جایزه پزشکی تنها به یک برنده اهدا شده است. 34 جایزه پزشکی توسط دو برنده به اشتراک گذاشته شده است و 39 جایزه پزشکی هم بین سه برنده تقسیم شده است.
اما چگونه این اتفاق رخ میدهد؟ در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: مقدار جایزه ممکن است به طور مساوی بین دو اثر که شایسته جایزه در نظر گرفته شدند تقسیم شود. اگر اثری که جایزه میگیرد توسط دو یا سه نفر ساخته شده باشد، جایزه به طور مشترک به آنها تعلق میگیرد. البته باید گفت که در هیچ موردی نمیتوان مبلغ جایزه را بین بیش از سه نفر تقسیم کرد.
جوانترین برنده نوبل پزشکی

تا به امروز، جوانترین برنده جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی فردریک جی.بانتینگ است که در سال 1923، 32 ساله بود.
پیرترین برنده نوبل پزشکی

پیرترین برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی تا به امروز، پیتون روس است که در سال 1966 که جایزه پزشکی را به او اعطا کردند 87 سال داشت.
برندگان زن جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی
از 225 نفری که جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت کردند، 12 نفر زن هستند و از این 12 نفر، باربارا مک کلینتاک تنها کسی است که جایزه نوبل مشترک دریافت کرده است.
اسامی افرادی که در سال های مختلف جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرده اند:
1947 – Gerty Cori
1977 – Rosalyn Yalow
1983 – Barbara McClintock
1986 – Rita Levi-Montalcini
1988 – Gertrude B. Elion
1995 – Christiane Nüsslein-Volhard
2004 – Linda B. Buck
2008 – Françoise Barré-Sinoussi
2009 – Elizabeth H. Blackburn and Carol W. Greider
2014 – May-Britt Moser
2015 – Tu Youyou
اعطای جایزه نوبل به مردگان!
از سال 1974، اساسنامه بنیاد نوبل تصریح میکند که جایزه نوبل نمیتواند پس از مرگ اعطا شود، مگر اینکه مرگ پس از اعلام جایزه نوبل اتفاق افتاده باشد. قبل از سال 1974، جایزه نوبل تنها دو بار پس از مرگ افراد به آنها اعطا شده بود: به داگ هامارشولد (جایزه صلح نوبل 1961) و اریک اکسل کارلفلد (جایزه نوبل ادبیات 1931).
چه کسانی مجبور به رد جایزه نوبل شدند؟
دو برنده جایزه نوبل در شیمی توسط مقامات مجبور به رد جایزه نوبل شدند. آدولف هیتلر سه برنده آلمانی جایزه نوبل را از دریافت جایزه نوبل منع کرد. دو نفر از آنها جایزه نوبل شیمی را دریافت کردند، ریچارد کوهن در سال 1938 و آدولف بوتناندت در سال 1939. نفر سوم، گرهارد دوماگ، جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت کرد. در سال 1939 همه آنها توانستند دیپلم و مدال نوبل را دریافت کنند، اما نه مبلغ جایزه را.
دست فروید هم به نوبل نرسید!
عصب شناس اتریشی و بنیانگذار روانکاوی زیگموند فروید (1856-1939) 32 بار نامزد جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی شد، اما هرگز این جایزه به او اعطا نشد. زیرا به نظر کمیته پزشکی جایزه نوبل، کارهای فروید هیچ ارزش علمی اثبات شدهای نداشتند.
در نهایت هم باید گفت: هیچ کس تا به حال بیش از یک بار جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت نکرده است.