بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - زومیت / یک مهره بازی هزارساله، شاید نخستین پرتره‌ی واقعی از یک وایکینگ باشد؛ مردی که با صاف‌کردن ریش خود، قدرت و جاذبه‌ی مردانه‌اش را به نمایش می‌گذاشت.
مهره‌ای کوچک با قدمتی هزارساله که از عاج فک دریایی ساخته شده، شاید نزدیک‌ترین تصویری باشد که تابه‌امروز از یک وایکینگ واقعی یافت شده است. این پیکره‌ی مینیاتوری که احتمالاً نمایانگر یک پادشاه است، فرق وسط، سبیل تاب‌خورده و ریشی بلند دارد که ظاهراً در حال دست‌کشیدن به آن است.
بازار
به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، مجسمه‌ی سه سانتی‌متری در سال 1796 در یک تپه‌ی تدفینی متعلق به جنگجویی وایکینگ در نروژ کشف شد. قدمت آن به نیمه‌ی دوم قرن دهم میلادی بازمی‌گردد، اما برای چندین قرن در مجموعه‌های موزه ملی دانمارک پنهان مانده بود تا اینکه پیتر پنتز، متصدی موزه، آن را دوباره شناسایی کرد و تحلیلی تازه و شگفت‌انگیز از این اثر ارائه داد. این کشف با آشکارسازی ارزش تاریخی مجسمه، اطلاعات تازه‌ای درباره‌ی زندگی روزمره، آرایش و نشانه‌های قدرت وایکینگ‌ها ارائه می‌دهد.
مهره کوچک احتمالاً نزدیک‌ترین تصویری است که پرتره‌ای واقعی از یک وایکینگ را نمایش می‌دهد.
پنتز در بیانیه‌ای توضیح داد: «این نیم‌تنه‌ی کوچک احتمالاً نزدیک‌ترین تصویری است که پرتره‌ای واقعی از یک وایکینگ را نمایش می‌دهد. تا پیش از این، اطلاعات دقیقی از مدل موهای وایکینگ‌ها نداشتیم، اما اینجا همه‌ی جزئیات مشخص است، حتی موج کوچک بالای گوش نیز دیده می‌شود.»
مجسمه علاوه‌بر فرق وسط، سبیلی آراسته نیز دارد که از بالای لب به سمت بالا تاب خورده و ریش آن نیز به شکل ریش پروفسوری کوتاه شده و به صورت یک رشته بافته شده است. پنتز افزود: «این نخستین بار است که پیکره‌ای از یک وایکینگ مرد با جزئیات کامل مو از همه زوایا دیده می‌شود.» این امر به پژوهشگران امکان می‌دهد تصویری جامع‌تر از ظاهر و سبک شخصی وایکینگ‌ها و اهمیت اجتماعی آرایش مو و ریش داشته باشند.
نمای تمام‌رخ مجسمه هزار ساله که احتمالاً مهره شاه شطرنج وایکینگ‌ها بوده است.
نخستین تصویر از یک مرد وایکینگ، احتمالاً مهره‌ی شاه در بازی باستانی تافل (hnefatafl) است.
پنتز از مقایسه‌ی مهره با نمونه‌های مشابه در سراسر دنیای وایکینگ‌ها، نتیجه گرفته است که این اثر احتمالاً مهره‌ی شاه در بازی باستانی تافل (hnefatafl) است؛ بازی مشابه شطرنج که در سراسر منطقه از محبوبیت بسیاری برخوردار بود. هرچند ریش و بازوهای این شاه ناقص است، پنتز اشاره می‌کند که اغلب پیکره‌های مشابه در حال دست‌کشیدن به ریش بلندشان به تصویر کشیده شده‌اند، امری که می‌تواند نمایانگر تمرکز و قدرت پادشاهان در نمایش جذبه و مردانگی باشد.
براساس شواهد، پنتز نتیجه می‌گیرد که مجسمه در حالت کامل خود نیز احتمالاً همان ژست را داشته و «دست‌کشیدن به ریش» به‌عنوان نمادی از قدرت شاهانه و نیروی مردانه در فرهنگ وایکینگ‌ها تلقی می‌شده است. او یادآوری می‌کند:
اشاره به ریش در حماسه‌ها و اشعار اساطیر نورس نیز نمادی از سلامت مرد، توان جنسی و قدرت جنگی بوده است و در واقع، ریش به‌عنوان آلت تناسلی نمادین عمل می‌کرد. هنر وایکینگ‌ها به‌طور مستقیم با نمادهای قدرت و مردانگی و نحوه‌ی نمایش آن‌ها در جامعه‌شان مرتبط بوده است.
پنتز در ادامه توضیح می‌دهد که اگر بپذیریم ریش می‌توانست جایگزین نمادین آلت تناسلی باشد، اهمیت این ژست کاملاً کلیدی خواهد بود و نمی‌توان دست‌کشیدن به ریش را حرکتی آشکاراً جنسی تلقی نکرد. هرچند مهره‌های شطرنج امروزی چنین بار معنایی ندارند، در دوران وایکینگ‌ها تصویر پادشاهی که ریش خود را به این شکل می‌نوازد، احتمالاً زننده و عجیب تلقی نمی‌شده و بیانگر ترکیبی از قدرت سیاسی و قدرت جنسی بوده است.
در نهایت، پنتز اذعان می‌کند که تعبیر پیکره‌های در حال دست‌کشیدن به ریش به‌عنوان «پادشاهان نوازشگر» ممکن است مشکوک یا عجیب به‌نظر برسد، اما برای مخاطب عصر وایکینگ‌ها، درک نوازش ریش به‌عنوان استعاره‌ای جنسی چندان بیگانه نبوده است. این نکته اهمیت بازسازی تاریخی و درک فرهنگی دقیق از رفتارها و هنرهای وایکینگ‌ها را آشکار می‌کند و نشان می‌دهد که معنا و مفهوم نمادها در گذشته می‌تواند بسیار متفاوت از برداشت امروز باشد.
پژوهش پنتز در نشریه Medieval Archaeology منتشر شده است.