بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - ایسنا / برگزیده جایزه مصطفی(ص) در سال 2025، فناوری نوین و غیرتهاجمی خود برای شناسایی سلول‌های توموری گردش‌کننده در خون را معرفی کرد. این فناوری با دقت بالا قادر است سلول‌های نادر توموری را از میان میلیون‌ها سلول خون تشخیص دهد و مسیر پزشکی فردمحور و تشخیص زودهنگام سرطان را هموار کند.
پروفسور مهمت تونر، برگزیده جایزه مصطفی(ص) در سال 2025 امروز در نشست کافه علم دانشگاه صنعتی امیرکبیر به معرفی فناوری نوین و غیرتهاجمی خود برای تشخیص سلول‌های توموری گردش‌کننده در جریان خون پرداخت. در این جلسه دانشجویان پرسش‌های متعددی را درباره کاربردها، چالش‌ها و قابلیت‌های این فناوری پیشرفته مطرح کردند.
بازار
در قلب فعالیت‌های رصدخانه جایزه مصطفی(ص)، گروهی از «مروجان علم» قرار دارند که با مطالعه دستاوردهای علمی، بررسی منابع و گفت‌وگو با متخصصان و دانشگاهیان، به تولید محتوا می‌پردازند. خروجی این فعالیت‌ها متنوع است که یکی از مهم‌ترین آنها، «کافه‌های علمِ جایزه مصطفی(ص)» است. این برنامه از اردیبهشت 1400 آغاز شد و محوری‌ترین موضوع آن، دستاوردهای برگزیدگان جایزه مصطفی(ص) است.
کافه‌ها در فضایی صمیمی و غیررسمی برگزار می‌شوند؛ جایی که استاد یا مروج علم ـ چه یک متخصص دانشگاهی و چه یک ارتباط‌گر علمی ـ خارج از فضای متعارف دانشگاه، به همراه مخاطبان به گفت‌وگو می‌نشیند.
امروز یکشنبه، 16 شهریور دانشگاه صنعتی امیرکبیر میزبان پروفسور مهمت تونر برگزیده جایزه مصطفی(ص) در سال 2025 بود. پروفسور مهمت تونر متولد 1958 در ترکیه از پیشگامان عرصه مهندسی زیست پزشکی است. او پس از تحصیل در رشته‌های مهندسی مکانیک و مهندسی پزشکی بیش از سه دهه است که در مدرسه پزشکی هاروارد و بیمارستان عمومی ماساچوست به تدریس و پژوهش مشغول است.
بزرگترین نوآوری او توسعه ابزارهای نانو و میکروفلوئیدیک است؛ تراشه‌هایی بسیار کوچک که می‌توانند سلول‌های نادر را در نمونه‌های خون شناسایی و جدا کنند. یکی از کاربردهای کلیدی این فناوری، شناسایی سلول‌های توموری در گردش CTCS است؛ سلول‌هایی که از تومور جدا شده و در جریان خون حرکت می‌کنند. تشخیص این سلول‌ها به پزشکان کمک می‌کند سرطان را در مراحل کاربردهای ابتدایی شناسایی کرده و روند درمان بیماران را دقیق‌تر، پایش و مسیر پزشکی فرد محور را هموار کنند.
فناوری‌های توسعه یافته توسط پروفسور تونر نه تنها در آزمایشگاه‌ها، بلکه تأثیر جهانی در بالین بیماران هم به کار گرفته می‌شوند. نوآوری‌های او پلی میان مهندسی و پزشکی ساخته‌اند و راه را برای تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و درمان‌های دقیق‌تر هموار کرده‌اند؛ تأثیری که زندگی بیماران بی‌شماری را دگرگون کرده است. به پاس این دستاورد ارزشمند و تأثیر جهانی آن پروفسور مهمت تونر در سال 2025 به عنوان برگزیده جایزه مصطفی (ص) در حوزه علوم و فناوری زیستی و مصطفی (ص) پزشکی معرفی شد.
نشست امروز کافه علم با حضور دانشجویان دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، دانشگاه آزاد تهران مرکز، علوم پزشکی شهید بهشتی تهران و دانشگاه علوم پزشکی ایران و ... برگزار شد. در این جلسه، مهمت تونر، برگزیده جایزه مصطفی(ص) به ارائه متد نوآورانه‌ خود برای شناسایی سلول‌های توموری گردش‌کننده (CTCs) در جریان خون پرداخت.
مهمت تونر در ابتدا توضیح داد که سلول‌های توموری گردش‌کننده، سلول‌هایی هستند که در فرآیند متاستاز از تومور اولیه جدا شده و وارد جریان خون می‌شوند. این سلول‌ها نقش کلیدی در پیشرفت سرطان و تشکیل متاستاز دارند. روش‌های مرسوم تشخیص شامل بیوپسی است که نیازمند برداشت بافت از بیمار و بررسی زیر میکروسکوپ است، اما این روش محدودیت‌هایی دارد و تهاجمی است.
وی سپس متد جدید غیرتهاجمی خود را معرفی کرد که بر اساس نمونه‌گیری خون از بیمار و عبور آن از میکروچیپ‌های تخصصی (تراشه) طراحی شده است. در این فرآیند، گلبول‌های قرمز با توجه به سایزشان و گلبول‌های سفید با استفاده از مکانیزمی مغناطیسی جدا می‌شوند و در نهایت سلول‌های توموری که باقی می‌مانند، شناسایی می‌شوند. تونر در ادامه تاکید کرد که این تکنولوژی قادر است یک سلول توموری را در میان میلیون‌ها سلول خون تشخیص دهد که باعث افزایش دقت و سرعت تشخیص سرطان می‌شود.
در بخش پرسش و پاسخ، دانشجویان سؤالات متعددی مطرح کردند. از جمله اینکه آیا وجود پلاکت‌ها که ممکن است به دور سلول‌های توموری جمع شوند، مانع شناسایی آن‌ها می‌شود یا خیر که مهمت تونر پاسخ داد این موضوع مشکلی ایجاد نمی‌کند. همچنین در خصوص تأثیر گروه‌های خونی مختلف بر روند جداسازی سلول‌ها سؤال شد و وی توضیح داد که با توجه به تمرکز بر ویژگی‌های عمومی سلول‌ها، تفاوت‌های فردی تاثیری بر جداسازی ندارد.