بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - با افزایش سفرهای فضایی انسان به فضا و برنامه‌های آینده برای اقامت در مریخ، این سؤال مطرح می‌شود که پس از مرگ چه بلایی سر بدن انسان می‌آید و فرایند تجزیه در فضا چه تفاوت‌هایی با شرایط زمینی دارد.

سفر‌های فضایی توریستی روز‌به‌روز بیشتر به واقعیت نزدیک می‌شوند. ممکن است زمانی برسد که افراد برای تعطیلات یا حتی زندگی به سیاره‌های دیگر سفر کنند. شرکت فضایی تجاری بلو ارجین پروژه ارسال مشتریان به پروازهای زیرمداری را آغاز کرده است. ایلان ماسک هم امیدوار است پایگاه‌هایی را روی مریخ بسازد. تمام اتفاقات مذکور بدین‌معنی هستند که بیشتر باید درباره شرایط زندگی در فضا فکر کرد؛ اما چه اتفاقی خواهد افتاد اگر شخصی در فضا بمیرد؟ بدن انسان پس از مرگ روی زمین در چند مرحله تجزیه می‌شود. در ابتدا، جریان خون متوقف و براثر گرانش فرایند سفت‌شدن ماهیچه‌ها آغاز می‌شود. سپس، بدن سرد و ماهیچه‌ها به‌دلیل تولید کنترل‌ناپذیر کلسیم در فیبرهای ماهیچه‌ای سفت می‌شود. به این وضعیت جمود نعشی گفته می‌شود. درادامه، آنزیم‌ها یا پروتئین‌هایی که به واکنش‌های شیمیایی سرعت می‌دهند، با آزادسازی محتوای خود دیواره‌های سلولی را می‌شکنند. به‌صورت هم‌زمان باکتری‌های شکمی می‌گریزند و در کل بدن توزیع می‌شوند. این باکتری‌ها بافت‌های نرم را می‌خورند و گازهایی که آزاد می‌کنند، باعث ورم‌کردن بدن می‌شوند. فرایند جمود نعشی با نابودی ماهیچه‌ها متوقف می‌شود و سپس با انتشار بوهای قوی، بافت‌های نرم تجزیه می‌شوند. فرایندهای تجزیه یادشده از فاکتورهای داخلی بدن هستند؛ اما فاکتورهای بیرونی و عواملی مثل دما، فعالیت حشرات، دفن یا پارچه‌پیچی بدن و وجود آتش یا آب هم در تجزیه بدن مؤثر‌‌‌‌‌ند. مومیایی‌سازی یا خشک‌شدن بدن در شرایط سرد یا گرم و خشک آغاز می‌شود. در محیط‌های مرطوب بدون اکسیژن، چربی لاشه می‌تواند تشکیل شود. در این فرایند، آب به تجزیه چربی‌ها منجر می‌شود و ازطریق فرایند هیدرولیز آن‌ها را به موادی موم مانند تبدیل می‌کند. پوشش مومی می‌تواند به‌عنوان مانعی روی پوست عمل و از تجزیه آن جلوگیری کند. باوجوداین در اغلب موارد، بافت‌های نرم درنهایت ناپدید و اسکلت آشکار می‌شود. این بافت‌های سخت مقاوم‌تر هستند و ممکن است تا هزاران سال دوام بیاورند. توقف تجزیه
درباره مرگ در فضا چه می‌توان گفت؟ گرانش متفاوت سیاره‌های دیگر قطعا بر مرحله سفت‌شدن ماهیچه‌ها تأثیر می‌گذارد و نبود گرانش و شناوربودن در فضا بدین‌معنی است که خون در بدن انباشته نمی‌شود. فرایند جمود نعشی داخل لباس فضایی به‌دلیل توقف فعالیت‌های بدن رخ می‌دهد و باکتری‌های شکمی در فضا هم می‌توانند به بافت‌های نرم حمله کنند؛ اما این باکتری‌ها برای عملکرد صحیح به اکسیژن نیاز دارند و درنتیجه منبع محدود هوای داخلی لباس فضایی می‌تواند سرعت فرایند تجزیه باکتریایی را به‌طور درخورتوجهی کاهش دهد. مقاله‌های مرتبط:
رقابت فضایی میلیاردرها؛ بازتابنده ذهن‌های استعماری درمانده از تصور یک دنیای جدید کاپیتان کرک پیشتازان فضا با فضاپیمای بلو ارجین به فضا سفر کرد
میکروب‌های خاک هم به تجزیه کمک می‌کنند و درنتیجه هر محیط سیاره‌ای خشک که مانع از فعالیت میکروبی شود، احتمال حفظ بافت‌های نرم را افزایش می‌دهد. تجزیه در شرایطی متفاوت با محیط زمینی به‌معنی پیچیدگی فراوان فاکتورهای بیرونی است. این فرایند برای اسکلت پیچیده‌تر می‌شود. وقتی زنده هستیم، استخوان‌ها مواد زنده‌ای هستند که هم شامل مواد زیستی مثل رگ‌های خونی و کولاژن و هم شامل مواد غیرزیستی مثل ساختارهای کریستالی هستند. معمولا مؤلفه‌های زیستی تجزیه می‌شوند؛ در‌نتیجه اسکلت‌هایی که در موزه‌های می‌بینیم، اغلب باقی‌مانده مواد غیرزیستی هستند؛ اما در خاک‌های بسیار اسیدی که در سیاره‌های دیگر پیدا می‌شوند، عکس این مسئله رخ می‌دهد و ممکن است مواد غیرزیستی ناپدید شوند و بافت‌های نرم باقی بمانند. روی زمین، تجزیه بقایای انسان بخشی از اکوسیستمی متوازن است. در این فرایند، مواد مغذی را موجودات زنده کوچک مثل حشرات و میکروب‌ها و حتی گیاهان بازیافت می‌کنند. محیط سیاره‌های دیگر هنوز به‌قدری به‌تکامل نرسیده‌اند که رفتار مشابهی داشته باشند. حشرات و حیوانات لاشه‌خوار در سیاره‌های دیگر منظومه شمسی وجود ندارد. بااین‌همه، شرایط بیابانی و خشک مثل شرایط مریخ ممکن است بر حفظ بافت‌های نرم تأثیر بگذارند و شاید مانند زمین، ذرات طوفانی باعث فرسایش و آسیب‌دیدن اسکلت شوند. دما هم یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر تجزیه است. برای مثال، محدوده دمای ماه از 120 تا منفی 170 درجه سانتی‌گراد متغیر است؛ ازاین‌رو، بدن ممکن است نشانه‌هایی از تغییرات گرمایی یا آسیب‌های انجمادی را نشان دهد. بااین‌حال، ممکن است تجزیه‌ای که روی زمین می‌بینیم، در آنجا رخ ندهد. شاید هم نیازمند شکل جدیدی از دفن جناره‌ها هستیم که به منابع پرمصرف مثل خاکسترکردن یا حفر قبر در محیط‌های سکونت‌ناپذیر بی‌نیاز باشد.