سیاست و بازاریابی - گوشی داخلی به رغم وعده‌های داده شده، سهم چندانی در بازار موبایل ندارد.
برترین‌ها: تولید گوشی‌های جدید ایرانی، باز هم به یکی از مباحث حوزه فناوری اطلاعات تبدیل شد؛ آن هم تولید یک گوشی که ایراد‌های مدل‌های قبلی را برطرف کرده باشد و بتواند با نسخه‌های خارجی رقابت کند. وزیر جدید ارتباطات درباره برنامه وزارتخانه متبوعش برای تولید موبایل ایرانی، به خانه ملت گفته: «هم اکنون سالانه حدود 10 تا 15 میلیون گوشی همراه وارد ایران می‌شود که این واردات حدود 3 تا 5 میلیارد دلار ارزبری دارد.
ظرفیت‌های خوبی برای تولید موبایل در کشور وجود دارد، اما باید بازار آن در کشور شکل گیرد و مردم به این موبایل‌ها اطمینان کنند، البته ممکن است نواقصی وجود داشته باشد، اما باید به این نکته توجه کرد که موبایل ایرانی تولید داخل است، در ساخت آن از ظرفیت جوانان استفاده می‌شود، موجب اشتغال‌زایی خواهد شد، در مردم و جامعه خودباوری ایجاد می‌کند و نسبت به گوشی‌های خارجی ارزان‌تر است.»
رعیت نواز در روزنامه خراسان در این باره نوشت: طی سال‌های گذشته، گوشی‌هایی که به اشکال مختلف در داخل تولید شده، در بازار موجود بود، اما موضوع تولید گوشی ایرانی، روز گذشته با صحبت‌های وزیر ارتباطات دوباره مطرح شد.
تاریخچه گوشی ایرانی
اولین بار سال 86 شرکت جی ال ایکس و جنرال لوکس به صورت رسمی در شهر خرمشهر و منطقه آزاد اروند با تولید گوشی‌های ساده و کلاسیک، کار خودشان را آغاز کردند. از سال 90 هم اولین گوشی مجهز به اندروید را روانه بازار و در سال 91 اولین تبلت خود را تولید کردند. این شرکت‌ها با تولید پرچمدار‌هایی نظیر GLX Maad (G6، GLX Aria، General Luxe Shahin توانستند تا حدی با برند‌های مرسوم در بازار به رقابت بپردازند و پرچمدار جدید آن‌ها به نام شاهین 2 نیز به زودی وارد بازار می‌شود.

آیا این گوشی‌ها تمام ایرانی است؟
همان‌طور که می‌دانید گوشی‌های هوشمند از اجزای مختلفی مانند مادربورد، تراشه، حافظه، تراشه ذخیره سازی اطلاعات، صفحه نمایش، پنل تاچ و هزاران قطعه ریز و درشت مختلف تشکیل شده‌اند. چندی پیش خبرگزاری فارس برای روشن شدن این موضوع با رئیس اتحادیه صوت، تصویر، تلفن همراه و لوازم جانبی مصاحبه کرد. ابراهیم درستی گفته است: «باید درباره این موضوع با مردم روراست باشیم که این گوشی، دارای فناوری ایرانی نیست. این موضوع بدین معنی است که قطعات گوشی‌های GLX در چین ساخته و در ایران مونتاژ می‌شود بنابراین نمی‌توان نام ساخت ایران را روی گوشی گذاشت که قطعاتش از یک کشور دیگر وارد می‌شود.» البته باید یادآوری کنیم که برترین تولیدکنندگان گوشی مانند اپل و سامسونگ هم برای تولید گوشی‌های خود به قطعاتی از دیگر کشور‌ها نیازمند هستند.

تجربه کشور‌های دیگر در تولید گوشی
حالا که دوباره وعده‌هایی در حمایت از تولید گوشی داخلی شنیده می‌شود، بد نیست به تجربه برخی کشور‌ها از جمله هند، ویتنام و اندونزی و چندین کشور آمریکای جنوبی مثل برزیل نگاهی بیندازیم. پیش از هر چیز دانستن این نکته ضروری است که هیچ کشوری حتی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گوشی همراه و حتی خودروسازها، همه قطعات را خودشان تولید نمی‌کنند، اما این کشور‌ها که پیش از این نام بردیم، با ایجاد خطوط مونتاژ تلفن همراه، اشتغال‌زایی فراوانی ایجاد کرده اند و در کنار تجربه این سال‌ها و با توجه به هزینه پایین نیروی انسانی، اکنون به یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های تولید تلفن همراه با برند‌های پرمصرف تبدیل شده‌اند. همچنین در بسیاری از کشور‌ها اپراتور‌ها با همکاری با تولیدکنندگان گوشی یا برخی برندها، با امتیازاتی از جمله تقسیط خرید، بسـته‌های اینترنت رایگان و ... اقدام به فروش گوشی می‌کنند.
یک کارشناس حوزه آی تی در این باره به روزنامه آفتاب یزد می‌گوید: «به نظرم مشکل، صنعت موبایل، دنیای فناوری و محصولات دیجیتال نیست بلکه مشکل روال فضای تولید در ایران است که نگاه ها، نگاه مشتری‌مداری نیست. یعنی کسانی که مجوز‌ها را می‌گیرند، سرمایه‌گذاری و تولید می‌کنند از یک حمایت حاکمیتی برخوردارند؛ بنابراین تلاش نمی‌کنند که محصولی را تولید کنند که قابل رقابت باشد.» احسان کریمی بیان کرد: «همین موضوع باعث شده که نه خودرو داخلی‌مان بعد از این همه سال خودرو باشد و نه دیگر محصولات مان، حالا بحث موبایل تولید داخل که دیگر اصلاً عقبه‌ای هم ندارد.»

وی ادامه داد: «البته اگر مسئولان امر بهترین تلاش‌های خودشان را در تولید موبایل‌های داخلی بکنند می‌توانند موبایلی در خور تولید کنند، اما مسئله اینجاست که به جای تلاش می‌روند از رانت استفاده می‌کنند. مثلاً کاری می‌کنند که تعرفه گوشی موبایل بالا برود تا بتوانند در بازار رقابت کنند در صورتی که مانند چینی‌ها یا کشور‌های دیگر باید یک محصول با کیفیت با حداقل سود و پایین‌ترین قیمت ارائه بدهند.» احسان کریمی گفت: «به طور کلی هر نوع تولید داخلی اگر به جای آنکه در فضای رقابت بین المللی به دنبال آن باشد که حرفی برای گفتن داشته باشد بخواهد کمبود‌های خودش را با فضای داخلی یا رانت جبران کند چیزی جز شکست عاید آن نخواهد شد. اما اساساً مشکل اینجاست که کسانی که می‌خواهند گوشی موبایل داخلی تولید کنند با خودشان می‌گویند که بازار فروش حتمی داریم پس لزومی ندارد که محصولی که تولید می‌کنیم روی لبه تکنولوژی و با کیفیت باشد.»

واکنش کاربران
اما اظهارات وزیر ارتباطات در خصوص تولید موبایل داخلی واکنش‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی را هم در پی داشته است.
یکی از کاربران در این باره نوشته است: «خیلی هم عالی! اما به شرطی که قیمتش آنقدر پایین باشد که بشود چشم پوشی کرد! بد می‌گم؟!»
کاربر دیگری گفته است: «‎کدوم برند؟! یه موقع glx بود که شبیه 1100 نوکیا. مگه چیزی هم تولید میکنه؟! هر چند که اگه تولید هم بکنه، شبیه چینی هاست. تکنولوژی مثل مقاله نیست که هر چیزی رو بشه تولید کرد».
دیگری نوشت: «‎خب ایشون فقط از گوشی برای ارسال اس‌ام اس استفاده میکنن حتما گوشی ایرانی از پسش بر میاد».
یکی دیگر از کاربران اینطور می‌نویسد: «‎یعنی مصیبت استفاده اجباری از خودرو‌های بی‌کیفیت داخلی و رانت و پیش‌فروش و بازار سیاه و ... قرار است در مورد موبایل هم تکرار شود؟»
متاسفانه آماری از میزان تولید گوشی‌های ایرانی وجود ندارد. با نگاهی به سایت شش تولید کننده‌ای که به گفته ستار هاشمی معاون وزیر پیشین ارتباطات به فارس، قرار بود در زمینه تولید گوشی فعالیت کنند، می‌بینیم که در بیشتر این سایت‌ها در بخش فروشگاهی، گوشی هوشمندی برای فروش وجود ندارد و اگر هم باشد به یک یا مدل اکتفا شده است.