سیاست و بازاریابی - پس از دو هفته قرار گرفتن طرح ساماندهی صنعت خودرو در دستور کار مجلس، بالاخره روز گذشته این طرح با در نظر گرفتن 4 تبصره از سوی بهارستان نشین‌ها تصویب شد.
روزنامه آفتاب یزد : پس از دو هفته قرار گرفتن طرح ساماندهی صنعت خودرو در دستور کار مجلس، بالاخره روز گذشته این طرح با در نظر گرفتن 4 تبصره از سوی بهارستان نشین‌ها تصویب شد. این در حالی است که طرح ساماندهی بازار خودرو از مجلس دهم کلید خورده بود.اما شورای نگهبان این طرح را به‌دلیل عدم همسویی با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی رد کرد. در مجلس یازدهم این طرح اصلاح شد و در ماده 4 آن تبصره‌های جدید درج شد تا براساس آن ساماندهی بازار خودرو با رعایت آن‌ها امکان‌پذیر شود.
در تبصره 2 این ماده قید شده که «سقف تعداد خودرو‌های مجاز وارداتی، هر شش ماه یکبار توسط شورای رقابت و بر اساس میزان کمبود عرضه نسبت به تقاضای موثر خودروی سواری طی یک سال گذشته تعیین می‌شود»؛ هرچند این طرح موجب شد تا بسیاری به ساماندهی بازار خودرو‌های وارداتی امیدوار شوند، اما تبصره 2 این طرح شبهات بسیاری را به وجود آورده است. با این همه باید دید آیا مصوبه مجلس می‌تواند در قیمت خودرو تاثیرگذار باشد و قیمت‌ها را کاهش بدهد؟
واردات خودرو به صورت مشروط آزاد شد
در جلسه روز گذشته مجلس شورای اسلامی طرح ساماندهی بازار خودرو مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت به تصویب نمایندگان مجلس رسید. مجلس طرحی را تصویب کرد که براساس آن واردات خودرو به صورت مشروط آزاد می‌شود.
ماده 4 طرح، شرایط واردات خودرو را این گونه توضیح می‌دهد: هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو یا قطعات خودرو یا سایر کالا‌ها و یا خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرو محرکه و یا از طریق واردات بدون انتقال ارز نسبت به واردات خودرو تمام برقی یا دو نیرویی (هیبریدی) و یا واردات خودروی بنزینی یا گاز سوز با بر چسب انرژی ب (b) و بالاتر و یا دارای شاخص ایمنی سه ستاره و یا بالاتر بر اساس گواهی‌های استاندارد معتبر، معادل ارزش صادراتی خود اقدام نماید.
تبصره 1- واردات موضوع این ماده، نباید هیچ تعهد ارزی جدیدی برای کشور ایجاد نماید.
تبصره2- سقف تعداد خودرو‌های مجاز وارداتی، هر شش ماه یکبار توسط شورای رقابت و بر اساس میزان کمبود عرضه نسبت به تقاضای موثر خودروی سواری طی یک سال گذشته تعیین می‌شود.
تبصره3- منحصرکردن داشتن نمایندگی یا ارائه خدمات پس از فروش، صرفاً از خودروسازان خارجی ممنوع است. سایر مقررات مربوط توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌شود.
تبصره4- واردات مجدد اقلام صادر شده موضوع این ماده، ممنوع و در حکم کالای قاچاق است.
نمایندگان چه می‌گویند؟
حالا گمانه زنی‌ها در خصوص اینکه آیا این مصوبه می‌تواند قیمت بازار خودرو را بشکند ادامه دارد؛ روح الله ایزدخواه نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در این خصوص گفته است: «با اجرای این طرح قیمت خودرو‌های خارجی را می‌شکند و در تعارض با اقتصاد مقاومتی نیست.» وی ادامه داد: «کل واردات خودرو کمتر از سه درصد کل واردات کشور در این پانزده سال بوده است. طرح سامان‌دهی واردات خودرو اثر روانی بازار خودرو را تعدیل می‌کند.با وضعیت فعلی، برخی از خودرو‌های خارجی بعضاً تا هشت برابر نرخ جهانی دارد معامله می‌شود.»

این نماینده مجلس ادامه داد: «خودرویی که معادل ریالی‌اش چهارصد میلیون تومان است، در داخل کشور دارد بالای سه میلیارد خرید و فروش می‌شود، زیرا واردات خودرو قاعده ندارد. این طرح هیچ مشکلی را برای اقتصاد مقاومتی ایجاد نمی‌کند، زیرا واردات سقف خواهد داشت و سقف آن آنجاست که کمبود تقاضای خودرو در داخل کشور را از بین ببرد.» ایزدخواه گفت: «اگر خودروی داخلی تقاضای کشور را جواب داد، هیچ، اما اگر تقاضای بازار را پاسخ نداد، باید خودرو وارد شود. اینکه آقای فاطمی‌امین فرمودند طرحی برای واردات نداریم درست است، زیرا وزارت صمت متولی تولید است و واردات را باید جای دیگر انجام دهد.»
طرح پر ابهام مجلس
این در حالی است که کارشناسان بازار خودرو نظر دیگری در این خصوص دارند، علی مصطفوی، کارشناس بازار خودرو در این خصوص که آیا مصوبه مجلس می‌تواند باعث کاهش قیمت خودرو در بازار شود به ما گفت: «متاسفانه در کشور ما در حوزه حکم رانی هیچ چیزی سر جای خودش نیست، واقعیت این است که به مجلس شورای اسلامی هیچ ربطی ندارند که درباره ساماندهی بازار خودرو طرح تصویب کند و یا اینکه در حوزه عرضه خودرو در بورس کالا دخالت کند!
ما اگر میخواهیم بازار خودرو را اصلاح کنیم، وزارت اقتصاد داریم و اگر می‌خواهیم صنعت خودرو را اصلاح کنیم وزارت صنعت داریم و اگر این وزارت خانه‌ها ناکار آمد هستند، کار مجلس شورای اسلامی این است که بر ناکارآمدی این وزارتخانه‌ها و متولیان آن نظارت داشته باشد.» وی در خصوص طرح تصویب شده افزود: «این طرح بسیار مبهم است و اصلا مشخص نیست هدف از این طرح چیست؟
آیا با این طرح می‌خواهند قیمت خودرو را در بازار کنترل کنند؟ یا اینکه می‌خواهند صنعت خودرو را برای ایجاد رقابت اصلاح کنند؟! هر یک از این موارد الزامات و پیوست‌هایی دارد که باید دیده شود، اما در مصوبه مجلس به این الزامات پرداخته نشده است. از طرف دیگر اصلا مشخص نیست از بعد عملیاتی قرار است این طرح را چگونه اجرایی کنند؟ یعنی چه خودرو‌هایی باید وارد شود؟ در حال حاضر ما با مشکل تحریم رو به رو هستیم، الان برای دور زدن تحریم شرکت‌ها باید تهاتر کنند؟

چه باید کرد؟ چه خودرو‌هایی با چه قیمت‌هایی می‌تواند وارد شود؟ با واردات خودرو‌های خارجی خدمات پس از فروش چه می‌شود؟ چون از سال 95 که واردات خودرو ممنوع شد خیلی از شرکت‌های خارجی از کشور رفتند، الان اگر خودرو‌های خارجی وارد شوند خدمات پس از فروش آن چه می‌شود؟ این‌ها سوالات و ابهاماتی است که در طرح مصوبه مجلس وجود دارد. این طرح پیچیدگی‌های خیلی زیادی دارد و اثر آن در صنعت و بازار خودرو نیز با پیچیدگی‌های زیادی همراه خواهد بود. باید همه این جوانب دیده شده باشد که اگر در نظر گرفته نشود نتیجه این طرح معکوس خواهد بود و ممکن است سبب شود ما به جای کاهش قیمت خودرو، با افزایش قیمت خودرو در بازار مواجه شویم.»

وی تصریح کرد: «بدون شک بعد از این طرح، آزاد‌سازی قیمت خودرو‌سازی صورت خواهد گرفت یعنی قیمت دستوری حذف خواهد شد و تحت این شرایط به نظر من در کوتاه مدت قطعا تاثیر روانی این مصوبات را در بازار شاهد خواهیم بود و قیمت‌ها کاهش پیدا خواهد کرد، اما در میان مدت و بلند مدت به دلیل اینکه دقیقا نمی‌دانیم این طرح چطور قرار است اجرا شود اصلا مشخص نیست که همچنان با کاهش قیمت مواجه باشیم و یا اینکه قیمت‌ها افزایش یابد.»
میرسلیم: مجمع تشخیص با واردات خودرو مخالف است
عضو کمیسیون اصل 90 مجلس با تاکید بر اینکه هفته گذشته جلسه‌ای در مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار و با موضوعی که در این اصلاحیه آمده است مخالفت شد، اظهار داشت: شورای نگهبان هم با این موضوع مخالفت خواهد کرد. سیدمصطفی میرسلیم در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی ایرادات شورای نگهبان به طرح ساماندهی صنعت خودرو طی اخطار قانون اساسی، گفت: ما باید سیاست‌های تقویت تولید را اجرا و از آن پشتیبانی کنیم. وی با بیان اینکه هفته گذشته جلسه‌ای در مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار و با موضوعی که در این اصلاحیه آمده است مخالفت شد، اظهار داشت: بر اساس این اصلاح، حتی واردات خودرو‌های معمولی گازسوز نیز آزاد شده است.
عضو کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی با اشاره به اقداماتی که برای تولید خودروی هیبریدی در کشور شده است، گفت: با این اصلاحیه که درباره آزادسازی واردات خودرو است، از تشویق تولید و اشتغال جوانان جلوگیری می‌شود. وی گفت: با تصویب این اصلاحیه، تولید و بررسی‌های تحقیقاتی لطمه خورده و جوانان فعال در این حوزه دلسرد می‌شوند و در شورای نگهبان هم با این موضوع مخالفت خواهد شد.