چاپ

سیاست و بازاریابی - ایسنا / ابزارهای هوش مصنوعی برای طراحی پروتئین‌ها و حتی ویروس‌ها استفاده می‌شوند که منجر به نگرانی‌هایی در این مورد می‌شود که این ابزارها در نهایت می‌توانند سلاح‌های زیستی تولید کنند یا خیر.
هوش مصنوعی نویدبخش تغییر زیست‌شناسی است و به ما این امکان را می‌دهد که داروها، واکسن‌ها و حتی ارگانیسم‌های مصنوعی بهتری را طراحی کنیم. اما برخی نگرانند که این فناوری همچنین می‌تواند برای اهداف تاریک‌تری، برای ایجاد سلاح‌های زیستی که با روش‌های مرسوم تا زمانی که خیلی دیر نشده، شناسایی نمی‌شوند، استفاده شود. بنابراین، چقدر باید نگران باشیم؟
بازار
به نقل از نیوساینتیست، اریک هورویتز، مدیر ارشد علمی مایکروسافت، می‌گوید: پیشرفت‌های هوش مصنوعی، پیشرفت‌های چشمگیری در زیست‌شناسی و پزشکی ایجاد می‌کنند و با قدرت جدید، مسئولیت هوشیاری نیز به همراه می‌آید. گروه او مطالعه‌ای را منتشر کرده است که بررسی می‌کند آیا هوش مصنوعی می‌تواند پروتئین‌هایی را طراحی کند که همان کار پروتئین‌هایی را انجام دهند که خطرناک شناخته می‌شوند، اما به اندازه کافی متفاوت هستند که خطرناک شناخته نشوند. این گروه فاش نکرد که کدام پروتئین‌ها را برای طراحی مجدد بررسی کرده‌اند و بخش‌هایی از مطالعه مخفی نگه داشته شده است اما احتمالا شامل سمومی مانند ریسین، که در ترور سال 1978 به طور مشهور استفاده شد و بوتولینوم، سم عصبی قوی که بیشتر با نام بوتاکس شناخته می‌شود، بوده است.
برای ساخت مقدار زیادی پروتئین مانند بوتولینوم، به دستورالعمل دی‌ان‌ای که کد آن را تشکیل می‌دهد نیاز دارید. وقتی زیست‌شناسان یک قطعه خاص از دی‌ان‌ای را می‌خواهند، معمولا آن را از شرکت‌هایی سفارش می‌دهند که در ساخت هر قطعه دلخواهی تخصص دارند.
به دلیل نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه تروریست‌های زیستی بالقوه می‌توانند دستورالعمل‌های ساخت سلاح‌های زیستی را از این طریق سفارش دهند، برخی از شرکت‌های سنتز دی‌ان‌ای داوطلبانه سفارشات را بررسی می‌کنند تا بررسی کنند که آیا کسی در تلاش برای ساخت چیزی خطرناک است یا خیر. پروتئین‌ها توالی‌هایی از اسیدهای آمینه هستند و غربالگری بررسی می‌کند که آیا توالی اسید آمینه با هر توالی نگران‌کننده یعنی سلاح‌های زیستی بالقوه مطابقت دارد یا خیر. اما با هوش مصنوعی، در تئوری می‌توان نسخه‌ای از پروتئین را طراحی کرد که توالی اسید آمینه متفاوتی دارد اما همچنان کار مشابهی را انجام می‌دهد. هورویتز و همکارانش این کار را با 72 پروتئین بالقوه خطرناک انجام دادند و نشان دادند که روش‌های غربالگری اغلب این نسخه‌های جایگزین را از دست می‌دهند.
این موضوع آنقدرها هم که به نظر می‌رسد نگران‌کننده نیست. این گروه به دلایل واضح، در واقع پروتئین‌های بازطراحی‌شده را نساخت. اما در یک مطالعه جداگانه در اوایل امسال، آنها نسخه‌های بازطراحی‌شده پروتئین‌های بی‌ضرر را آزمایش کردند و دریافتند که آنها کار نمی‌کنند.
اگرچه حملات بیوتروریستی انجام شده است، هرچند بسیار کم، دلیل کمی وجود دارد که فکر کنیم این به دلیل نقص سیستم اسکن داوطلبانه است. در حال حاضر راه‌های زیادی برای دور زدن آن بدون توسل به بازطراحی‌های هوش مصنوعی وجود دارد. این مطالعه معادل هشداری است مبنی بر اینکه یک بانک می‌تواند با یک نقشه بسیار پیچیده به سبک ماموریت غیرممکن مورد سرقت قرار گیرد، در حالی که در واقع درب خزانه کاملا باز گذاشته شده است.
در نهایت، هیچ بیوتروریستی تاکنون نتوانسته است کسی را با استفاده از سلاح‌های زیستی مبتنی بر پروتئین بکشد و براساس آمار، اسلحه‌ها و مواد منفجره به مراتب خطرناک‌تر از بیوتوکسین‌ها هستند.
پس آیا این بدان معناست که دیگر نگران سلاح‌های زیستی طراحی‌شده توسط هوش مصنوعی نیستیم؟ نه کاملا. در حالی که این مطالعات فقط به پروتئین‌ها پرداخته است، این ویروس‌ها هستند که تهدید بزرگی محسوب می‌شوند و هوش مصنوعی در حال حاضر برای طراحی مجدد کل ویروس‌ها استفاده می‌شود. ماه گذشته، گروهی در دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا نتایج تلاش‌های خود را برای طراحی مجدد ویروسی که باکتری اشریشیا کلای (E. coli) را آلوده می‌کند، فاش کرد. همانند پروتئین‌های طراحی‌شده، نتایج ناامیدکننده نبودند و از 302 ویروس طراحی‌شده توسط هوش مصنوعی که ساخته شده بودند، فقط 16 ویروس می‌توانستند E. coli را آلوده کنند. اما این فقط آغاز کار است.
وقتی از جیمز دیگنز، یکی از اعضای گروه هورویتز در مورد ویروس‌های طراحی‌شده توسط هوش مصنوعی سوال شد، او گفت که تشخیص ویروس‌های نگران‌کننده آسان‌تر از پروتئین‌های نگران‌کننده است.
اما همه شرکت‌های تولیدکننده دی‌ان‌ای این غربالگری را انجام نمی‌دهند. صحبت‌هایی در مورد طراحی ابزارهای هوش مصنوعی وجود دارد که از ایجاد ویروس‌های خطرناک یا تلاش برای تشخیص نیت بدخواهانه خودداری می‌کنند، اما مردم راه‌های زیادی برای دور زدن تدابیر حفاظتی پیدا کرده‌اند. برای روشن شدن موضوع، تاریخ نشان می‌دهد که خطر ویروس‌های «وحشی» بسیار بیشتر از خطر بیوتروریسم است. علیرغم آنچه دولت فعلی ایالات متحده ادعا می‌کند، شواهد نشان می‌دهد که ویروس سارس-کوو-2 زمانی پدیدار شد که ویروس خفاش به سایر حیوانات وحشی و سپس به مردم در یک بازار منتقل شد و هیچ آزمایشگاهی در این امر دخیل نبود. علاوه بر این، بیوتروریست‌های احتمالی می‌توانند صرفا با انتشار یک ویروس شناخته‌شده، مانند آبله، خسارات باورنکردنی ایجاد کنند.
با وجود حفره‌های فراوان در تلاش‌های کنترل سلاح‌های زیستی، نیازی به توسل به ترفندهای هوش مصنوعی برای دور زدن آنها نیست.
به همه این دلایل، خطر انتشار ویروس طراحی‌شده توسط هوش مصنوعی در آینده نزدیک احتمالا نزدیک به صفر است. اما با پیشرفت فناوری‌های مختلف، این خطر افزایش خواهد یافت و همه‌گیری کووید-19 نشان داد که یک ویروس جدید، حتی زمانی که به طور خاص کشنده نباشد، چقدر می‌تواند ویرانی ایجاد کند.