چاپ

سیاست و بازاریابی - ایسنا / مرغ سبز یا گوشت مرغ بدون آنتی‌بیوتیک، محصولی است که در سال‌های اخیر توجه مصرف‌کنندگان را جلب کرده و بحث‌های فراوانی درباره مزایا، چالش‌ها و آینده بازار آن شکل گرفته است.
گوشت مرغ به دلیل چربی و کلسترول پایین، پروتئین قابل‌هضم و ترکیب مناسب اسیدهای آمینه، یکی از منابع سالم پروتئین حیوانی به شمار می‌رود؛ برخلاف گوشت قرمز که مصرف آن با خطرات کمتر قلبی‌-عروقی همراه است؛ با این حال، شیوه پرورش طیور صنعتی در بسیاری از کشورها، به‌ویژه استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری یا درمان بیماری و حتی افزایش رشد، نگرانی‌هایی در حوزه سلامت عمومی ایجاد کرده است. باقیمانده این داروها در گوشت می‌تواند مقاومت آنتی‌بیوتیکی را در بدن مصرف‌کنندگان تقویت کند؛ پدیده‌ای که به گفته کارشناسان، یکی از مهم‌ترین تهدیدات سلامت جهانی در قرن حاضر است. تجربه کشورهای اروپایی که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را در خوراک دام ممنوع کرده‌اند، نشان می‌دهد حذف این مواد از چرخه تولید، اگرچه ممکن است هزینه‌ها را افزایش دهد، اما ایمنی غذایی را ارتقا می‌بخشد.
بازار
افزون بر آن، مصرف‌کنندگان به شکل فزاینده‌ای خواهان محصولاتی هستند که نه‌تنها ارزش تغذیه‌ای بالایی داشته باشند، بلکه تولیدشان به شیوه‌ای پایدار و بدون آسیب به رفاه حیوانات و محیط زیست انجام شود. مرغ سبز، یا همان گوشت مرغ بدون آنتی‌بیوتیک، یکی از این گزینه‌هاست. این محصول نه‌تنها عاری از بقایای دارویی است، بلکه در بسیاری موارد از نظر طعم و کیفیت تغذیه‌ای نیز برتر است. با وجود این، در کشورهای در حال توسعه، فقدان نظام نظارتی قوی و نبود آگاهی کافی در میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، استفاده بی‌رویه و غیرقانونی از آنتی‌بیوتیک‌ها را به یک معضل جدی تبدیل کرده است.
داریوش خادمی شورمستی، عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه، به همراه همکارانش، به بررسی چالش‌ها، مزایا و آینده بازار گوشت مرغ بدون آنتی‌بیوتیک پرداخته است. آن‌ها در پژوهشی که نتایج آن در یکی از نشریات معتبر علوم و صنایع غذایی منتشر شده، این موضوع را با رویکردی علمی و با در نظر گرفتن ابعاد بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی بررسی کرده‌اند.
برای انجام این تحقیق، پژوهشگران با جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی، مجموعه‌ای از اسناد علمی و مطالعات پیشین را گردآوری و مرور کردند. این روش که «مرور نظام‌مند» نام دارد، امکان جمع‌بندی داده‌های پراکنده و دستیابی به تصویری جامع از وضعیت و چالش‌های موضوع را فراهم می‌کند.
نتایج این پژوهش نشان دادند که مقاومت آنتی‌بیوتیکی، یکی از نگرانی‌های جدی سلامت عمومی در ایران نیز هست. این مقاومت زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها در برابر داروهایی که برای از بین بردنشان استفاده می‌شود، مقاوم شوند و درمان بیماری‌ها دشوارتر شود.
پژوهشگران تأکید کرده‌اند که برای مقابله با این مشکل، باید از رویکرد «سلامت یکپارچه» بهره گرفت؛ رویکردی که ارتباط میان سلامت انسان، سلامت حیوانات و محیط زیست را در نظر می‌گیرد.
بر اساس یافته‌ها، گوشت مرغ بدون آنتی‌بیوتیک نسبت به گوشت مرغ معمولی ویژگی‌های تغذیه‌ای و بهداشتی بهتری دارد و می‌تواند در صورت مدیریت صحیح تولید و توزیع، جایگاه مناسبی در سبد غذایی خانوار پیدا کند. البته قیمت بالاتر و آگاهی محدود مصرف‌کنندگان، موانعی جدی برای گسترش بازار آن به شمار می‌آیند.
در ادامه نتایج، پژوهشگران یادآور شده‌اند که حذف آنتی‌بیوتیک از چرخه پرورش نیازمند جایگزین‌های ایمن، رعایت دقیق اصول ایمنی زیستی و سرمایه‌گذاری در آموزش و اطلاع‌رسانی است. بدون این اقدامات، هزینه تولید بالا باقی خواهد ماند و توان رقابت با گوشت معمولی محدود می‌شود.
این تحقیق همچنین بر اهمیت حمایت دولت تأکید دارد. ایجاد مشوق‌های اقتصادی برای تولیدکنندگان، افزایش مزارع پرورش مرغ بدون آنتی‌بیوتیک و آموزش عمومی درباره مزایای این محصول، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند مصرف گوشت سالم‌تر را در کشور افزایش دهند. در کنار این موضوع، توسعه شبکه توزیع و ایجاد امکان دسترسی آسان و قیمت متعادل، لازمه موفقیت در گسترش مصرف این نوع گوشت است.
نشریه «مجله علوم و صنایع غذایی ایران» که وابسته به دانشگاه تربیت مدرس و با همکاری انجمن علوم و صنایع غذایی ایران منتشر می‌شود، این یافته‌ها را به چاپ رسانده و بدین ترتیب بستری برای طرح این موضوع مهم در سطح علمی و عمومی فراهم آورده است.