سیاست و بازاریابی - لیست قیمت محصولات 16 تولیدکننده داخلی لوازم خانگی حاکی از افزایش 7 تا 15 درصدی قیمت‌ها، درست پس از اعلام ممنوعیت واردات محصولات کره‌ای به کشور است.

بیش از دو هفته پیش نامه رهبری برای ممنوعیت واردات محصولات لوازم خانگی از کره به ایران در رسانه‌ها منتشر شد. گفته شد این ممنوعیت برای حمایت از تولید داخل و به‌ دنبال درخواست تعدادی از شرکت‌های داخلی اعمال شده است. طبق لیست قیمت محصولات 16 شرکت داخلی ارسال‌شده به بازار، به‌ نظر می‌رسد همین شرکت‌ها در نامه به رهبری خواستار جلوگیری از واردات لوازم خانگی شده بودند. طبق اطلاعاتی که به دست زومیت رسیده، اسامی این شرکت‌ها به شرح زیر است: ایکس ویژن تی‌سی‌ال هیمالیا پارس آبسال پاکشوما امرسان کلور مادیران سورن هافنِر بی‌اس‌اچ بُن سای ایران شرق پلاتینه لیمون چینی آراد در لیست این شرکت‌ها افزایش قیمت 7 تا 15 درصدی محصولات مشاهده می‌شود. مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت می‌گوید به این شرکت‌ها تذکر لازم داده شده و هرگونه افزایش قیمت در حوزه لوازم خانگی غیر قانونی است؛ اما بررسی‌ها از بازار شرایط مطلوبی را نشان نمی‌دهد. حسین شهرستانی ، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه لوازم خانگی، ضمن تأیید گران ‌شدن قیمت محصولات برخی شرکت‌های داخلی، به زومیت می‌گوید این موضوع باعث متشنج شدن جو روانی بازار لوازم خانگی شده است. به‌ گفته شهرستانی، اگر این رویه ادامه پیدا کند، ممکن است باعث ایجاد تقاضای کاذب شود و برای بازار مشکلات جدی ایجاد کند. شهرستانی در مورد دلیل این افزایش قیمت اضافه می‌کند: قیمت بسیاری از مؤلفه‌های تولید از ابتدای سال بالا رفته و هزینه‌های تولید را افزایش داده است؛ بااین‌حال به خاطر رکود و عدم تقاضایی که در بازار وجود داشت، اکثر تولیدکننده‌ها قیمت‌ها را ثابت نگه داشته و لیست قیمت‌های خود را افزایش نداده بودند. عضو هیئت‌مدیره اتحادیه لوازم خانگی با اشاره به اینکه افزایش قیمت‌ها بلافاصله پس از حمایت سیاست‌گذاران کشور از تولید داخلی باعث ایجاد بی‌اعتمادی در مردم می‌شود، به خبرنگار زومیت می‌گوید: «نکته کلیدی و قابل توجه اینجا است که تولیدکننده‌های ما از فرصتی که به آن‌ها داده و اعتمادی که شده، به‌ نحوی استفاده کنند که برای اذهان عمومی و مردم ذهنیت سوءاستفاده را به وجود نیاورند. اگر قرار است صنعت لوازم خانگی حمایت شود و پیشرفت کند، نباید جامعه و مصرف‌کننده به‌تنهایی هزینه آن را پرداخت کند.»

شهرستانی اضافه می‌کند که عملکرد شایسته آن بود که تولیدکننده‌های داخلی به پاس حمایت سیاست‌گذار از آن‌ها و اعتماد مردم، قیمت‌ها را ثابت نگه می‌داشتند و حاشیه سود خود را کم می‌کردند. او می‌گوید این شرکت‌ها می‌توانستند با این کار چنین حسی به جامعه، مصرف‌کننده و سیاست‌گذار منتقل کنند که ما در کنار هم هستیم و این حمایت‌ها یک‌طرفه نیست. او در انتها اضافه کرد: امیدوارم که تولیدکننده‌ها جانب انصاف را رعایت کنند و سهم خود را از این کارزار پرداخت کرده و تمام هزینه‌ها را متوجه مردم و مصرف‌کننده نکنند. چرا لوازم خانگی ایرانی گران شد؟
با اینکه این اتفاق پس از اعلام ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای رخ داده است، افزایش قیمت به‌طور مستقیم به این موضوع مربوط نمی‌شود؛ چرا که در این طرح واردات مواد اولیه ممنوع اعلام نشده است. احسان فدایی، کارشناس صنعت لوازم خانگی، پیش‌تر در گفت‌وگو با زومیت در مورد دلیل قیمت بالای لوازم خانگی داخلی به افزایش هزینه‌های سربار، گران‌ شدن قیمت مواد اولیه، افزایش نرخ دستمزد، نوسان قیمت دلار، افزایش هزینه‌های گمرکی واردات و افزایش قیمت حمل‌ونقل کالا اشاره کرده بود. فدایی توضیح داد: «زمانی که کالاها فروش نمی‌رود و کالاهای قبلی هم مدت طولانی در بازار می‌مانند، هزینه‌هایی به تولیدکننده تحمیل می‌شود که به آن‌ها هزینه سربار می‌گوییم. این مبالغ شامل افزایش هزینه‌های جاری، افزایش تورم در این مدت‌زمان، هزینه‌های گمرکی، هزینه نگه‌داری کالا، انبارگردانی و ... می‌شود.» شهرستانی: شایسته بود تولیدکننده‌های داخلی به پاس حمایت سیاست‌گذار از آن‌ها و اعتماد مردم، قیمت‌ها را ثابت نگه می‌داشتند
علاوه‌ بر این موضوع، برخی قطعات را به هیچ عنوان نمی‌توان در کشور تولید کرد؛ چرا که ممکن است برای کشور ما مزیت رقابتی نداشته باشد یا تکنولوژی آن هنوز به بلوغ نرسیده باشد. به همین دلیل هنوز هم برد الکترونیکی، کمپرسور، کیت و پنل و حتی تعداد زیادی در یخچال به کشور وارد می‌شود. فدایی در این زمینه به زومیت توضیح داد: مسئولان کشور تأکید زیادی بر تأثیر ممنوعیت واردات بر «پا گرفتن صنعت لوازم خانگی» و تحقق خودکفایی در تولید لوازم خانگی می‌کنند؛ اما به‌ نظر نمی‌رسد هنوز تولید واقعی در این صنعت در کشورمان انجام شده باشد. تکنولوژی تولید برخی قطعات لوازم خانگی و نبود صرفه اقتصادی در تولید این قطعات با تیراژ کم موجب شده تا خودکفایی در این عرصه فقط یک شعار برای دریافت تسهیلات و رانت دولتی باشد و پول‌های به‌دست‌آمده هم به‌جای وارد شدن به چرخه تولید و سرمایه در گردش، در بخش‌های غیر مولدی همچون بازارهای ارز و دلار و واردات مواد پتروشیمی خرج شود. وی عنوان کرد با وجود شعارهای متعدد در خودکفایی تولید لوازم خانگی ملی، مردم توقع کاهش قیمت‌ها را دارند؛ اما اصرار فعلی بر تولید داخلی اکنون به شعاری تبدیل شده که به‌ جای تمرکز روی افزایش مزیت‌های رقابتی، فضای پوپولیستی در کشور ایجاد کرده است. فدایی در این مورد به زومیت توضیح داد: مقاله‌ی مرتبط:
رکود بازار لوازم خانگی داخلی و رونق قاچاق؛ چگونه به این نقطه رسیدیم؟
مردم باید آنچه شعار می‌دهیم را در واقعیت لمس کنند؛ در‌ غیر‌ این‌ صورت به هیچ‌ چیز اعتماد نخواهند کرد و متأسفانه ما در‌ حال‌ حاضر با سوخت سرمایه‌های اجتماعی به حداقل اعتماد عمومی رسیده‌ایم. وقتی شعار خودکفایی می‌دهند، باید خروجی هم داشته باشند؛ یعنی مردم وقتی نگاه می‌کنند، باید ببینند در پسِ خودکفایی شرایط خوبی ایجاد و افزایش تیراژ تولید باعث شده قیمت‌ها کاهش یابد؛ اما در یک سال اخیر، برخی محصولات حتی 10 برابر افزایش قیمت داشته‌اند. نمی‌توان چنین چیزی را به‌عنوان خودکفایی پذیرفت. فدایی با اشاره به جذابیت خرید و فروش کالای قاچاق در بازار، گفت فروشندگان در ماه‌های اخیر به‌اندازه‌ای که انتظار می‌رفت، موفق به فروش لوازم خانگی با برند ایرانی نشدند و به‌ناچار برای جبران هزینه‌های جاری خود، تمرکز بیشتری روی فروش کالاهای بدون گارانتی کرده‌اند که عمدتاً حاشیه سود بیشتری از کالاهای شرکتی دارد. در شرایط فعلی گرانی و رکود بازار لوازم خانگی و عدم تمایل به خرید، باید دید آیا شرکت‌های ایرانی از تصمیم خود عقب‌نشینی خواهند کرد یا خیر.